کد مطلب:28853 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:24

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

اين كه مي گويند كار خدا حساب و كتاب ندارد تا چه اندازه درست است؟

فعال خداوند داراي غايت و غرض است و فعلي كه فاقد غايت و غرض باشد لغو و عبث است و انجام فعل عبث عقلاً قبيح است و از آن جا كه ارتكاب كار قبيح از سوي خداوند حكيم محال است ممكن نيست افعال او عبث و بدون حساب و كتاب باشد در نتيجه تمام افعال الهي غايتمند داراي غرض و بر اساس حساب مي باشد. قرآن كريم در آيات متعددي بر حكيمانه بودن افعال الهي و عبث نبودن آن تأكيد مي كند براي نمونه به يك مورد از آيات اشاره مي شود. {A{/Bوَ ما خَلَقْنَا اَلسَّماواتِ وَ اَلْأَرْضَ وَ ما بَيْنَهُما لاعِبِينَ {w1-10w}{I44:38I}/}A}؛ {Mو آسمانها و زمين و آنجه را كه ميان آن دو است به بازي نيافريده ايم M}، {V(دخان، آيه 38)V}. در اينجا سخن از حكيمانه بودن آفرينش آسمانها و زمين و موجودات ميان آنها است چطور مي توان قبول كرد كه حسابي در افعال الهي منظور نيست. محدويت علم و معلومات انسان در مقايسه با مجهولات او كه همچون قطره اي در كنار اقيانوس بيكران است و نارسايي عقل بشري از طرف ديگر گاهي موجب مي شود كه افعال الهي بي حساب و كتاب تلقي گردد اما در واقع چنين نيست. بد نيست اشاره اي كرده باشيم به داستان حضرت موسي و خضر كه موسي(ع) كارهايي كه حضرت خضر انجام مي داد بي حساب و بي هدف تلقي كرده لذا اعتراض مي كرد ؛ اما واقع امر چيزي ديگري بود كه حضرت موسي بر آن آگاهي نداشت. (در اين مورد آيات 64 تا 78 سوره كهف مطالعه شود) بنابراين جهان هستي بر محور حساب مي گردد و هيچ يك از نظامهاي اين عالم بدون حساب نيست در انسان نيز اين قضيه صادق است انساني كه جزئي از اين مجموعه است نمي تواند بي حساب و كتاب زندگي كند و به همين دليل در آيات مختلف قران يكي از نعمتهاي خدا وجود ماه و خورشيد و يا شب و روز به عنوان يك عامل ايجاد نظم و حساب در زندگي انسانها شمرده شده است چرا كه هرج و مرج و نبود حساب و كتاب در زندگي عامل فنا ونابودي است. و خدايي كه خالق هستي و انسان است و تدبير عالم بدست اوست اگر بدون نظام بود و حسابي در كارش نبود بودن هستي و انسان معني نداشت چون كه عالم محصول نظم و حساب است لذا بر سراسر هستي به گسترده خودش حسابي باز است و هيچ چيز از اين قاعده مستثني نيست. بنابراين انسان به دليل ناتواني در درك حقايق افعال الهي گاه تعبير مي كند كه كار خدا حساب و كتاب ندارد معناي درست براي اين تعبير نيست مگر اين كه «ما حساب و كتاب و حكمت كار خداوند را درك نمي كنيم» و اين حاكي از ناتواني ما است نه بي حكمتي افعال خداوند تبارك و تعالي.